Wyobraź sobie początek stycznia. Ledwo zdążyłeś odetchnąć po świętach, a już na horyzoncie pojawia się on – termin zapłaty podatku z Self Assessment. Dla wielu przedsiębiorców i osób prywatnych to najbardziej stresujący moment roku. Telefon w banku, dreszcze przy logowaniu na konto, a w głowie jedno pytanie: „Jak mam naraz znaleźć te pieniądze?”.
Dobra wiadomość jest taka, że HMRC nie wymaga, aby styczeń był miesiącem drenującym Twój portfel. System daje Ci narzędzia, żebyś mógł spokojnie planować, odkładać i nawet rozłożyć płatność na raty. Ale po kolei.
Kto musi składać Self Assessment?
Nie każdy w Wielkiej Brytanii rozlicza się w ten sposób. Jeśli pracujesz wyłącznie na umowie o pracę (PAYE), pracodawca robi to za Ciebie. Ale lista osób, które muszą składać Self Assessment, jest bardzo szeroka:
Dyrektorzy spółek Ltd –
nawet jeżeli nie wypłacają sobie pełnej pensji, tylko dywidendy.
Sole traders –
(jednoosobowa działalność) – gdy przychód przekroczy £1,000 rocznie.
Landlords –
osoby wynajmujące mieszkania, pokoje czy nieruchomości komercyjne.
Osoby inwestujące w krypto –
bo zyski z kryptowalut też trzeba wykazać.
Wykonawcy na kontraktach-
(CIS, agencje).
Osoby z dochodami z zagranicy, odsetek czy dywidend.
Jakie są terminy?
Rok podatkowy w UK kończy się 5 kwietnia.
Termin złożenia papierowego zeznania – 31 października.
Termin złożenia online – 31 stycznia następnego roku.
31 stycznia to też termin zapłaty podatku (balancing payment) oraz pierwszej zaliczki na przyszły rok (payment on account).
31 lipca – termin drugiej zaliczki (payment on account).
Payment on account – czyli podatek z wyprzedzeniem
W UK podatek płacisz nie tylko za rok, który właśnie się skończył. Jeżeli Twój balancing payment (czyli podatek do zapłaty 31 stycznia) przekracza £1,000, HMRC założy, że w kolejnym roku zarobisz podobnie. Dlatego każe Ci zapłacić z góry dwie zaliczki – tzw. payments on account.
Pierwsza rata: 31 stycznia (razem z podatkiem za miniony rok).
Druga rata: 31 lipca tego samego roku.
Każda rata to połowa podatku z poprzedniego rozliczenia.
Przykład:
Za rok 2024/25 Twój podatek dochodowy wyszedł £3,000.
31 stycznia 2026 płacisz £3,000 (balancing payment) + £1,500 (pierwsza payment on account za 2025/26).
31 lipca 2026 płacisz kolejne £1,500 (druga payment on account).
Razem do zapłaty do końca lipca 2026: £6,000.
Jeśli w kolejnym roku okaże się, że zarobiłeś mniej – HMRC odda Ci różnicę albo zmniejszy kolejną ratę.
Nadchodzi rewolucja – MTD
Brytyjski system podatkowy szykuje się do dużej zmiany: Making Tax Digital (MTD).
Od kwietnia 2026: wszyscy samozatrudnieni i landlordzi, którzy zarabiają powyżej £50,000, będą musieli prowadzić ewidencję cyfrową i składać kwartalne raporty.
Od kwietnia 2027: próg spada do £30,000.
Dla spółek Ltd MTD zostanie wprowadzone później.
W praktyce oznacza to koniec „raz w roku” – podatki trzeba będzie raportować co kwartał, a Self Assessment w obecnej formie stopniowo zniknie. Dlatego już dziś warto przyzwyczaić się do myślenia o podatkach jako o procesie rozłożonym w czasie, a nie jednorazowym ciosie w styczniu.
Do kiedy masz czas na zapłatę?
Niezależnie od tego, czy złożysz rozliczenie w maju, wrześniu czy w ostatni dzień stycznia – czas na zapłatę masz zawsze do 31 stycznia. I tu zaczyna się najważniejsza część: nie musisz czekać do ostatniej chwili.
HMRC pomaga odkładać na Self Assessment
Wielu klientów nie wie, że HMRC daje możliwość stworzenia własnego „skarbonkowego” planu: Budget Payment Plan. Ustawiasz tygodniowe lub miesięczne przelewy z konta, np. £100 co tydzień, i pieniądze spokojnie czekają na rozliczenie. Jeśli wyjdzie nadpłata – możesz ją odzyskać. Jeśli wyjdzie mniej – dopłacasz różnicę.
A co, jeśli już masz zaległości? Wtedy wchodzi w grę Time to Pay – układ ratalny z HMRC. Masz nawet do 12 miesięcy na spłatę długu, a plan ustala się online albo telefonicznie.
Co możemy zrobić dla Ciebie
W Legistra zawsze powtarzamy: im wcześniej się rozliczysz, tym spokojniej śpisz. Dlatego zachęcamy, aby złożyć Self Assessment jak najszybciej po zakończeniu roku podatkowego – wtedy masz wiele miesięcy, żeby spokojnie odkładać pieniądze na termin styczniowy.
Dla naszych klientów:
Po rozliczeniu wyliczymy dokładnie, ile powinieneś odkładać co tydzień lub miesiąc.
Pokażemy, jak ustawić plan HMRC i jakie masz opcje rozłożenia płatności.
A jeśli już masz zaległości – pomożemy Ci wynegocjować ratalny plan spłaty.
I jeszcze coś ekstra: za mniej niż dwie dychy przygotujemy dla Ciebie Self Assessment Extra – czyli symulację, jak wyglądałyby Twoje podatki i koszty, gdybyś prowadził działalność jako spółka Ltd. Dzięki temu łatwiej zdecydujesz, czy warto zrobić krok w stronę własnej spółki.
Podsumowanie
Self Assessment nie musi oznaczać paniki w styczniu. Podatek to koszt, który można przewidzieć, rozłożyć i spokojnie zaplanować. HMRC daje Ci do tego narzędzia – a my w Legistra pokażemy Ci, jak z nich skorzystać najlepiej.
Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci przejść przez Self Assessment krok po kroku – tak, żebyś w styczniu zamiast stresu miał tylko spokój i plan.